Ubezpieczony, która na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, ma prawo do jednorazowego odszkodowania. Od 1 kwietnia za każdy procent uszczerbku na zdrowiu ZUS wypłaci 1636 zł. To o 205 zł więcej niż do tej pory.
W 2024 r. oddziały ZUS w Małopolsce wypłaciły blisko 3,3 tys. jednorazowych odszkodowań. Ich suma to niemal 30,6 mln zł. W kraju było to blisko 44 tys. odszkodowań, na kwotę 408,5 mln zł.
Osoby objęte ubezpieczeniem wypadkowym, które doznały stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, mogą wystąpić o jednorazowe odszkodowanie.
Stały uszczerbek na zdrowiu to naruszenie sprawności organizmu, które powoduje zaburzenie czynności organizmu i nie rokuje poprawy. Długotrwały uszczerbek na zdrowiu natomiast to zaburzenie czynności organizmu na dłużej niż 6 miesięcy, ale stan ten u danej osoby może się poprawić.
Prawo do jednorazowego odszkodowania mają też członkowie rodziny osoby, która zmarła z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
Jak można uzyskać jednorazowe odszkodowanie
Aby otrzymać jednorazowe odszkodowanie, trzeba złożyć wniosek do ZUS – bezpośrednio (przedsiębiorcy lub inni płatnicy składek) albo przez pracodawcę (pracownicy). Należy dołączyć protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. Protokół spisuje i zatwierdza pracodawca – jeśli ubezpieczony jest pracownikiem. Gdy wypadkowi w pracy uległ przedsiębiorca, dołącza do wniosku kartę wypadku. Z kolei jeśli wniosek dotyczy choroby zawodowej, potrzebna jest decyzja wydana przez państwowego inspektora sanitarnego, która ją potwierdza. Dołączyć trzeba też zaświadczenie od lekarza OL-9, z adnotacją o zakończeniu leczenia i rehabilitacji oraz dokumentację medyczną.
Jak się ustala stopień uszczerbku na zdrowiu
Stopień uszczerbku i jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ustala lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS po zakończeniu przez pacjenta leczenia i rehabilitacji.
Jak się wylicza wysokość jednorazowego odszkodowania
Jednorazowe odszkodowanie to 20% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Od kwietnia to 1636 zł. Dla przykładu: osoba z 5% uszczerbku na zdrowiu otrzyma 8180 zł brutto (5 x 1636 zł). Nowa wysokość jednorazowych odszkodowań obowiązuje do 31 marca 2026 r.
Anna Szaniawska - regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa małopolskiego