„Bibliografia gorczańskiej krainy”

„Bibliografia gorczańskiej krainy ze szczególnym uwzględnieniem piśmiennictwa dotyczącego Rabki” - to najnowsza pozycja książkowa dra nauk przyrodniczych Józefa Gawła, wieloletniego kierownika Pracowni Immunologii IGiChP w Rabce-Zdroju, znawcy i miłośnika kultury i przyrody Rabki-Zdroju i Gorców. - Fascynacja Gorcami zaczęła się w zasadzie od 1966 roku na IV roku studiów (pierwsza wędrówka), kiedy nabyłem powieść Władysława Orkana „W roztokach”, którą przeczytałem  jednym tchem, a która zachęciła i zmobilizowała mnie do dalszego poznawania „sentymentalnej Gorczańskiej Krainy” - wspomina autor. -  To nastąpiło, kiedy podjąłem po studiach  pracę w Rabce w 1968 roku.  Od tego czasu Krainę Gorczańską przedreptałem wzdłuż i wszerz. Cały czas zgłębiałem literaturę  w różnych bibliotekach i zbiorach prywatnych, robiąc cały czas odręczne notatki. Bardzo często bywałem  w Centralnej Bibliotece Górskiej PTTK w Krakowie. To przebywanie wzbudziło zainteresowanie wówczas Wiesława Aleksandra Wójcika, który zachęcił mnie do opracowania bibliografii, bo gorczańska kraina jeszcze nie ma  takiego opracowania i tak się zaczęło, że przyszedł dzień 10 czerwiec 2020 r., kiedy drukarnia  dostarczyła 187 egzemplarzy, po 1204 strony każdy.

Jak czytamy w recenzji autorstwa Wiesława A. Wójcika, kierownika Centralnej Biblioteki Górskiej PTTK, bibliografia, licząca około dziesięciu tysięcy haseł, uwzględnia wszelkie gatunki piśmiennicze oraz wydawnicze (druki zwarte, wydawnictwa periodyczne i ulotne). Jej zakres chronologiczny obejmuje okres od roku 1388 począwszy aż po rok 2015 włącznie. To akrybiczne dzieło jest efektem wieloletniej, żmudnej kwerendy prowadzonej przez Autora w przeszło pięćdziesięciu placówkach bibliotecznych, muzealnych, zbiorach prywatnych oraz w Internecie.

Bibliografia – pisze dalej dr Wójcik - jest poniekąd kontynuacją zapoczątkowanego przed laty przez Czesława Trybowskiego (i - po jego śmierci - uzupełnionego przez Kazimierę Klimek, Zofię Sutorowską i Elfrydę Trybowską) opracowania Bibliografia Rabki (ważniejsze pozycje z ostatnich 100 lat), wydanego techniką małej poligrafii, obejmującego pozycje, które ukazały się do 1969 roku.

Dzieło swoje autor dedykował honorowej obywatelce Rabki Elfrydzie Trybowskiej i jej mężowi Czesławowi Trybowskiemu, obojgu trwale wpisanym w historię miasta poprzez swoją pełną oddania działalność na niwie naukowej i społecznej.

Opracowanie dra Gawła jest sui generis encyklopedią, unikatowym i nader cennym źródłem wiedzy o Gorcach i Rabce. Jest ono ze wszech miar pożytecznym narzędziem dla wszystkich, którzy z rozmaitych względów interesują się regionem Rabki i Gorców – podkreśla recenzent.

Autor składa podziękowania pasjonatce „Orkanowskiej krainy” śp. Elfrydzie Trybowskiej za pomoc i udostępnienie prac swoich i śp. Czesława Trybowskiego. - Przeszło pięćdziesiąt lata temu, opuszczając Wrocław po ukończeniu studiów na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego i udając się do Rabki (w odpowiedzi na ogłoszenie śp. prof. Jana Rudnika), nie przypuszczałem, że oprócz pracy zawodowej w zakresie diagnostyki laboratoryjnej chorób układu oddechowego, pasją moją staną się wybrane problemy: aerobiologii, bioklimatologii, krajoznawstwa, turystyki, a przede wszystkim dzieje „Gorczańskiej Krainy” - wyznaje. - Wiele lat temu, przeglądając roczniki „Wierchów”, w tomie 27. z roku 1958 w dziale Kronika znalazłem tekst Czesława Trybowskiego: Bibliografia Rabki. Komisja Krajoznawcza rabczańskiego Oddziału PTTK włączając się do prac komitetu przygotowującego jubileusz „Stulecia Rabki jako uzdrowiska”, w której uwzględniła ważniejsze publikacje z okresu minionych stu lat. Wspomniana bibliografia, obejmuje ponad 200 pozycji... ma się ukazać w roku 1959... Nie sposób pominąć artykułów prasowych... Kilka lat później zwróciłem się do mgr Elfrydy Trybowskiej z prośbą o udostępnienia kopii ww. Bibliografii C. Trybowskiego: Bibliografia Rabki, /ważniejsze pozycje z ostatnich 100 lat/ uzupełniona do 1969 r. przez członków Sekcji Historycznej Oddziałowej Krajoznawczej. K. Klimek, K. Sutorowska, E. Trybowska). Dzięki Jej życzliwości, w oparciu o w/w zestawienie, ale i własne zbiory, notatki i opisy oraz wzorując się na publikacji Kazimierza Polaka (Bibliografia „Wierchów” za lata 1923-1972) podjąłem się kontynuacji tego opracowania poszerzając go o dzieje nie tylko Rabki, ale i całej Gorczańskiej Krainy.

„Bibliografię Gorczańskiej Krainy ze szczególnym uwzględnieniem piśmiennictwa dotyczącego Rabki”, aktualizowano do końca 2015 r., a zawiera 10165 haseł w zrębie głównym bibliografii. Zwraca się uwagę PT Czytelników, że po zakończeniu prac nad Bibliografią i końcowym dokonaniu jej przeglądu usunięto z niej (nie zmieniając jednak numeracji pozostałych haseł) 636 pozycji, co do których pojawiły się wątpliwości, czy mieszczą się one w zakresie tematyki „Gorczańskiej Krainy”. Efektem tego jest brak ciągłości w numeracji haseł w zrębie głównym Bibliografii. - Składam serdeczne podziękowanie Pani Teresie Pniaczek za wieloletnie cierpliwe przepisywanie notatek, mgr bibliotekoznawstwa Jadwidze Panek oraz mgr Annie Pękali za życzliwą pomoc. Gorące i szczere podziękowania dr Wiesławowi Aleksandrowi Wójcikowi za nieustanne zachęcanie do pracy nad bibliografią i recenzję - dodaje.

Książka została wydana ze środków: Urzędu Miejskiego w Rabce-Zdroju, Fundacji Rozwoju Regionu Rabka.