Rabka Festival na Targach Książki w Krakowie

W deszczowy październikowy czwartek - pierwszy dzień Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie  -- olbrzymia „Dziecięca Strefa Warsztatowa” w hali „Dunaj” zmieniła się w wakacyjną Rabkę, ze słonecznymi,  pomarańczowymi leżakami, poduchami, plakatami, a przede wszystkich ze świetnymi warsztatami przygotowanymi przez artystów z Rabki, wspomaganych przez uczniów Liceum im. Romera.

Łącznie, przez cały targowy dzień, od godziny 10.00 do 17.00 odbyło się 10 warsztatów, w których udział wzięło około 250 dzieci – chętnych było więcej, ale ilość miejsc ograniczona. Można było poznać kulturę regionu, dzięki barwnej, przerywanej wystrzałami z pistoletu opowieści Stanisława Mlekodaja o „Góralskich czarach”. Można było spróbować sił w lokalnym rzemiośle: lepieniu z gliny ulubionego bohatera książkowego (Grażyna Habieda) i produkcji kwiatów z bibuły do wierszy Antoniny Zachary-Wnękowej (Marta Hordziej i Wojciech Kusiak). Ale także: skomponować muzykę do „Kubusia Puchatka” na dziwnych instrumentach (Piotr Kolecki), zaprojektować okładkę ulubionej książki (Monika Rzonca), stworzyć film animowany, w oparciu o „Przygody Krowy Matyldy” (Marta Skrocka), wykonać ilustracje książkową metoda frotażu (Marta Hordziej) i zaprojektować osiedle na którym mieszkają bohaterowie książek Moni Nilsson (Beata Witoń).

Bardzo dobrze się stało, że organizatorzy Targów zdecydowali się udostępnić miejsce i umożliwić pokazanie targowej publiczności pomysłów na promocję czytelnictwa, które wypracowane zostały w najbliższym sąsiedztwie Krakowa. Jak się okazało, taka prezentacja regionu, podczas międzynarodowego wydarzenia literackiego ma sens i spotyka się z dużym zainteresowaniem odwiedzających.

Temat ważnych wydarzeń literackich organizowanych w małych miejscowościach poruszyliśmy w piątek 27 października , podczas spotkania skierowanego do uczestniczących w Targach bibliotekarzy. Gośćmi debaty, przygotowanej przez Rabka Festival, byli: Martin Widmark oraz Justyna Sobolewska – kuratorka Festiwalu Języka Polskiego w Szczebrzeszynie, Joanna Kalisz-Dziki, dyrektor Biblioteki w Gorlicach, organizującej Festiwal im. Zygmunta Haupta oraz Błażej Pera, zastępca burmistrza Miłosławia – majątku rodzinnego Kościelskich, gdzie organizowany jest festiwal, związany z wręczeniem Nagrody ich imienia. Rozmowa dotyczyła doświadczeń, związanych z organizacją tych wydarzeń, towarzyszących im problemów i radości. Obok wymiany praktycznych rad, pojawiły się bardzo ważne stwierdzenia. Wszyscy zgodnie przyznali, że warto starać się o fundusze i organizować ambitne wydarzenia literackie w małych miejscowościach. Panująca podczas nich atmosfera jest zupełnie niepowtarzalna. Goście, którzy raz zawitają, chętnie wracają i przywożą przyjaciół. W miarę wypracowywania marki, zainteresowanie rośnie. Wskazywano również na wielkie znaczenie tego typu wydarzeń dla rozbudzania zainteresowań literackich wśród mieszkańców miast – organizatorów. Organizacja dużego, zakończonego wspólnym sukcesem wydarzenia kulturalnego angażuje i integruje wszystkich: od młodzieży poprzez lokalnych przedsiębiorców, po słuchaczy uniwersytetu trzeciego wieku. Towarzyszące często festiwalom kłopoty finansowe wyzwalają kreatywność i uświadamiają organizatorom własne mocne strony. W Szczebrzeszynie hitem festiwalowym okazały się lokalne „cebularze”. Dochód z ich sprzedaży zasilił festiwalową kasę. Brak bazy noclegowej ma szansę przełożyć się tam na rozwój agroturystyki, ponieważ festiwalowi goście bardzo cenią sobie możliwość noclegu w domach mieszkańców. Gorlice mają duże osiągnięcia w angażowaniu w festiwal lokalnych przedsiębiorców. Z kolei Rabka dysponuje zgraną ekipą artystów, prowadzących wysokiej klasy warsztaty dla dzieci (czego dowód dali na Targach w Krakowie), a nieocenioną pomocą jest miejscowa młodzież. Wspomagający Rabka Festival  wolontariusze  to już przeszkoleni profesjonaliści, którzy doskonale radzą sobie w najtrudniejszych sytuacjach organizacyjnych, a przy okazji fotografują, robią wywiady z gośćmi i piszą relacje z festiwalowych wydarzeń, szlifując swój warsztat dziennikarski.

W sytuacji, gdy „festiwalizacja” kultury jest coraz bardziej krytykowana, warto postawić na wydarzenia w małych miastach, które nie zamykają się w kilku dniach, ale integrują społeczność wokół kultury przez cały rok. Goście targowej debaty byli przekonani, ze właśnie do takich wydarzeń należy przyszłość, obiecali wzajemną współpracę, wymianę doświadczeń i dzielenie się zdobytą wiedzą z innymi „małymi”, którzy chcieliby coś ciekawego u siebie zrobić.

Iwona Haberny